Spoorbeeld
Voor wie is het Spoorbeeld bedoeld?
Het Spoorbeeld denkt vanuit de reizigers en de omgeving en is bedoeld voor alle partijen die een bijdrage leveren aan de identiteit van het spoor.
Het Spoorbeeld is opgesteld voor alle bij het spoor en de spooromgeving betrokken partijen: van de spoorpartners ProRail en NS, stationseigenaren, opdrachtgevers, exploitanten, vervoerders en concessiehouders tot ontwerpers, gebruikers en overheden. Het daagt al deze spoorse partijen uit om vanuit het perspectief van reizigers en omgeving met zorg en ambitie aan de opgaven op en rond het spoor te werken.
Wat is het spoorbeeld?
Het Spoorbeeld is het ontwerp- en vormgevingsbeleid van het spoor.
Het Spoorbeeld beschrijft het ontwerp- en vormgevingsbeleid van de spoorsector. Opgesteld vanuit het perspectief van de reiziger en de omgeving, presenteert het de algemene, dragende visies, kaders en vormgevingsprincipes die betrekking hebben op de beleving van en omgang met het spoor. Het Spoorbeeld heeft oog voor de gehele route: de ervaring van de reis, de transfer en het verblijf op en rond het station en het spoor. Het Spoorbeeld stimuleert het besef dat iedere opgave onderdeel is van een groter geheel. Door een consequente toepassing zorgt het voor overzicht en gebruiksgemak. Zo groeit het gevoel van vertrouwen, comfort en veiligheid bij de reizigers en blijft het spoor begrijpelijk en toegankelijk voor iedereen.
Wat doet het Spoorbeeld?
Het Spoorbeeld inspireert, geeft richting en legt en ontwerpprincipes vast.
Het Spoorbeeld inspireert, geeft richting en legt en vast. Ook dient het als toetsingskader en briefingdocument. Het verbindt de verschillende schaalniveaus, laat de raakvlakken tussen de verschillende onderdelen van het spoor zien en stuurt op samenhang en ordening bij alle ontwerpopgaven op en rond het spoor: van groot naar klein. Dit gebeurt op het niveau van de gehele route: van het station en de stationsomgeving tot het spoor, de en de trein zelf. In een dynamische, steeds veranderende omgeving zorgt dit voor eenduidigheid, herkenbaarheid en leesbaarheid.
Waarom een Spoorbeeld?
Reizigers en spoorpartijen hebben behoefte aan een herkenbare identiteit van het spoor. Het Spoorbeeld zorgt hiervoor.
Het Spoorbeeld speelt in op de steeds veranderde wensen en behoeften van onze reizigers. Bovendien is het een antwoord op een belangrijke behoefte van de spoorsector: een breed gedragen visie op de kwaliteit van het spoor als geheel. Het Spoorbeeld zorgt hiervoor. Het maakt het mogelijk om eenheid in de verscheidenheid te ervaren. Zo wordt de integrale kwaliteit van het spoor gewaarborgd en ontstaat een herkenbare basis van waaruit alle partijen binnen het spoor de ruimte hebben om zich verder te profileren.
Waarvoor wordt het gebruikt?
Het Spoorbeeld wordt gebruikt voor begeleiding, de ontwikkeling van beleid, advies en toetsing.
Het Spoorbeeld wordt ingezet bij de ontwikkeling van beleid, bij het opstellen van spoorbeeldparagrafen en briefingdocumenten, bij de voorbereiding en uitvoering van projecten en programma’s en bij het beheer van het spoor. Ook dient het als inspiratiebron en als basis voor (de ontwikkeling van) ondersteunende werkmethoden: van opgaveformuleringen, cultuurhistorisch onderzoek en waardestellingen tot contractvorming en ontwerperselecties. Het wordt gebruikt als basis voor begeleiding, overleg en advies aan opdrachtgevers, ontwerpers en andere betrokkenen gedurende de ontwerpfasen. Ook stimuleert het Spoorbeeld de dialoog tussen spoor- en omgevingspartijen bij ontwikkelingen op en rond station en spoor.
Hoe is het Spoorbeeld opgebouwd?
Het Spoorbeeld onderscheidt vijf routeonderdelen en beschrijft per routeonderdeel de relevantie deelvisies, en .
Het Spoorbeeld duidt de spoorbeeldkernwaarden en omschrijft de algemene ontwerpprincipes van het spoor. Ze worden vertaald naar visies, en ontwerprichtlijnen. Opgavegericht, projectgericht of op thema zorgen deze voor de implementatie van het Spoorbeeld in de praktijk. De uitwerking vindt plaats binnen de routeonderdelen; samen omvatten deze de gehele reiservaring: station en stationsomgeving, spoor en en de trein. Per wordt doorverwezen naar de relevante visies, en en wordt aandacht besteed aan de raakvlakken met de andere routeonderdelen.
Conform Spoorbeeld
zijn de , en die passen binnen de algemene visie en uitgangspunten van het Spoorbeeld.
Als beheerder en ontwikkelaar van het Spoorbeeld, heeft Bureau Spoorbouwmeester een belangrijke rol in het up-to-date houden van het ontwerp- en vormgevingsbeleid van de spoorsector. Daarnaast kunnen ook andere , al dan niet in samenwerking met Bureau Spoorbouwmeester, op het niveau van visies, en tot nadere uitwerkingen van het Spoorbeeld komen. Na toetsing en vaststelling door Bureau Spoorbouwmeester en de directies van ProRail en NS kunnen ze het predicaat krijgen. zijn die visies, en die passen binnen de algemene visie en uitgangspunten van het Spoorbeeld en hier opgavegericht of thematisch nader uitwerking aan geven.
Hoe blijft het Spoorbeeld actueel?
Het Spoorbeeld blijft actueel door periodieke updates en overleg tussen de spoorpartijen en Bureau Spoorbouwmeester.
Periodiek vindt een Spoorbeeldoverleg plaats tussen NS, ProRail en Bureau Spoorbouwmeester. Op basis van praktijkervaringen en nieuwe inzichten is dit het moment waarop besloten wordt tot updates, eventuele aanvullingen en aanscherpingen van het Spoorbeeld. Bovendien wordt hier formeel bepaald welke documenten al dan niet het stempel krijgen. Op grond van de uitkomsten wordt het Spoorbeeld periodiek doorlopen en wanneer nodig geactualiseerd.
De status van het Spoorbeeld
Alle visies, en ontwerpuitgangspunten van het Spoorbeeld zijn vastgesteld door de directies van ProRail en NS.
Het Spoorbeeld is vastgesteld door de directies van ProRail en NS. Daaronder vallen alle visies, , en die via deze Spoorbeeldwebsite benoemd en ontsloten worden. Uitzondering vormen visies die nog in ontwikkeling zijn. Zij zijn als zodanig gemarkeerd. Een andere uitzondering vormt het Spoorbeeld onderdeel 'Inspiratie'. Op deze plek worden inspirerende projecten, analyses en mogelijk toekomstig beleid gedeeld. Ook biedt Inspiratie toegang tot de studies en documenten die van invloed zijn geweest op het formuleren van het Spoorbeeld. Formeel maakt Inspiratie geen onderdeel uit van het ontwerp- en vormgevingsbeleid.